Tin y tế

08:34 - 22/09/2022

Suy giảm chức năng gan gây chán ăn, đầy bụng phải làm...

Nhiều người nghĩ đầy bụng ợ hơi, chướng hơi là do bệnh dạ dày – đại tràng. Tuy nhiên, suy giảm chức năng gan đôi khi cũng gây ra chán ăn đầy...

Suy giảm chức năng gan là gì?

Trong cơ thể, gan thực hiện nhiều chức năng quan trọng, cụ thể:

Gan giúp tạo ra các protein trong máu hỗ trợ quá trình đông máu, vận chuyển oxy và hỗ trợ hệ miễn dịch
Gan sản xuất mật – một chất cần thiết giúp tiêu hóa thức ăn
Giúp cơ thể lưu trữ đường (glucose) dưới dạng glycogen
Loại bỏ các chất độc hại trong máu, bao gồm cả ma túy và rượu
Phá vỡ chất béo bão hòa và sản xuất cholesterol

Suy giảm chức năng gan là khi gan không hoạt động đủ tốt để thực hiện các nhiệm vụ trên.

Một số bệnh mãn tính có thể gây ảnh hưởng làm suy giảm chức năng gan, bao gồm: viêm gan B và C, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, lạm dụng rượu và bệnh huyết sắc tố.

Suy giảm chức năng gan cấp thường xuất phát từ một số nguyên nhân sau:

Nhiễm vi rút, như vi rút viêm gan B
Lạm dụng một số loại thuốc Tây, như dùng thuốc giảm đau chứa acetaminophen quá liều, thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh…
Rối loạn chuyển hóa hoặc mạch máu

>> Xem thêm Chỉ rõ các triệu chứng khi mắc hội chứng suy giảm chức năng gan

Nguyên nhân gây đầy bụng do suy giảm chức năng gan

Chức năng gan bị ảnh hưởng gây tình trạng ăn không ngon miệng

Các triệu chứng của suy giảm chức năng gan ban đầu rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Khi triệu chứng đầy bụng, chán ăn trở nên tệ hơn là khi tình trạng suy giảm chức năng gan đã trầm trọng hơn.

Một số dấu hiệu khi bị suy giảm chức năng gan:

Mệt mỏi
Buồn nôn
Ăn không ngon, chán ăn
Tiêu chảy
Nôn ra máu
Máu trong phân
Chướng bụng ợ hơi

Nếu không được phát hiện kịp thời, tình trạng suy giảm chức năng gan tiến triển thì các triệu chứng sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn. Ngoài đầy bụng chán ăn, một số triệu chứng khác có thể xuất hiện như:

Vàng da và vàng mắt
Mất phương hướng
Phù chân tay và ở bụng (bệnh gan cổ trướng)

>> Xem thêm Mệt mỏi, vàng da là bệnh gì? Chữa như thế nào?

Phương pháp điều trị suy giảm chức năng gan gây đầy hơi chán ăn

Điều trị suy giảm chức năng gan cần kết hợp thay đổi chế độ ăn và lối sinh hoạt

Đối với suy giảm chức năng gan thì việc điều trị của bác sĩ sẽ phụ thuộc vào tình trạng cấp tính hay mãn tính.

Người bị suy gan mãn tính, điều trị cần kết hợp thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, bao gồm:

Tránh uống rượu và các loại thuốc có thể gây hại cho gan
Hạn chế thịt đỏ, pho mát và trứng
Giảm cân và kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh chuyển hóa, bao gồm huyết áp cao và bệnh tiểu đường
Cắt giảm lượng muối trong chế độ ăn uống (không cho thêm muối vào thức ăn)

Đối với người bị suy gan cấp tính (đột ngột), điều trị sẽ bao gồm:

Truyền dịch tĩnh mạch để duy trì huyết áp
Sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc xổ để giúp tống chất độc ra ngoài
Theo dõi đường huyết, glucose được truyền cho bệnh nhân nếu lượng đường trong máu giảm thấp

>> Xem thêm Người bị bệnh gan nên ăn gì giúp phục hồi gan nhanh chóng?

Những biến chứng liên quan đến suy gan

Suy gan có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Suy gan cấp tính có thể gây ra nhiều biến chứng như nhiễm trùng, thiếu hụt chất điện giải và chảy máu. Nếu không điều trị, suy gan cấp tính và mãn tính đều tiểm ẩn nguy cơ gây tử vong.

Biện pháp phòng ngừa suy giảm chức năng gan

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, hãy tự trang bị cho mình kiến thức để tránh bị tổn thương làm suy giảm chức năng gan. Cụ thể:

Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ: Nếu sử dụng acetaminophen hoặc các loại thuốc khác, hãy kiểm tra tờ hướng dẫn sử dụng thuốc để biết được liều lượng khuyến nghị và không được dùng nhiều hơn mức đó. Nếu bạn bị bệnh gan, nên hỏi bác sĩ về liều lượng an toàn để sử dụng các loại thuốc có acetaminophen.
Nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang dùng: Dù là các loại thực phẩm bổ sung, thuốc thảo dược thì bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ về cách sử dụng thuốc.
Uống rượu ở mức độ vừa phải: Nếu bạn có uống rượu chỉ uống ở chừng mực. Đối với người lớn trưởng thành, thì chỉ nên uống tối đa một ly mỗi ngày với nữ và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới.
Tiêm phòng viêm gan: Nếu bạn bị bệnh gan hoặc có tiền sử viêm gan thì hãy hỏi ý kiến bác sĩ về tiêm phòng viêm gan B và viêm gan B.
Tránh tiếp xúc với máu và dịch cơ thể người khác: Vô tình chọc kim hoặc làm sạch máu hoặc dịch cơ thể không đúng cách có thể làm lan vi rút viêm gan. Dùng chung dao cạo râu hoặc bàn chải đánh răng có thể lây nhiễm bệnh.
Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì có thể gây ra một tình trạng gọi là gan nhiễm mỡ không do rượu, có thể bao gồm gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan.

Sử dụng thuốc bổ gan Đông y giúp phòng ngừa đầy bụng do suy giảm chức năng gan

Bên cạnh việc thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt thì người thường xuyên bị đầy bụng do suy giảm chức năng gan có thể tham khảo sử dụng thuốc bổ gan Đông y. Biofocus hân hạnh giới thiệu sản phẩm Bolimax giúp bổ gan, mát gan, giải độc và bảo vệ gan.

Theo Giáo dục & Cuộc sống/ Giáo dục & Thời đại

Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/suy-giam-chuc-nang-gan-gay-chan-an-day-bung-phai-lam-sao-n12069.html

Xem thêm

10:43 - 13/09/2022

Cảnh báo tổn thương gan do thuốc và cách phòng tránh...

Tổn thương gan do thuốc thường là do sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài hoặc uống kèm rượu bia hay dùng các chất kích thích gây hại.

Thuốc gì gây tổn thương gan?

Tìm hiểu về các loại thuốc gây tổn thương gan sẽ giúp bạn nhận thức rõ về lợi ích cũng như nguy cơ mà thuốc gây ra. Nhận biết đúng sẽ giúp phòng tránh nguy cơ dùng quá liều và tránh dùng kèm với rượu bia.

1. Acetaminophen

Acetaminophen là một loại thuốc được sử dụng để giảm đau và hạ sốt.

Nhiều nghiên cứu về tổn thương gan do thuốc đã phát hiện ra acetaminophen là thủ phạm phổ biến.

Acetaminophen có trong nhiều loại thuốc không kê đơn, bạn có thể tự mua mà không cần chỉ định của bác sĩ. Dùng đúng liều lượng khuyến cáo thì tương đối an toàn, nhưng nếu dùng quá liều hoặc dùng liên tục trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương gan.

Acetaminophen gây tổn thương gan bằng cách hạn chế tác dụng của glutathione. Tế bào chứa glutathione – một chất chống oxy hóa và giải độc các hóa chất như chất ô nhiễm và thuốc. Khi dùng quá nhiều acetaminophen, nó sẽ làm giảm tác động của glutathione, khiến các hợp chất độc hại tích tụ trong gan, làm suy giảm khả năng thải độc ra khỏi cơ thể và gây tổn thương.

Ngoài ra, uống kèm acetaminophen với các loại thuốc khác hoặc rượu cũng có thể làm tăng khả năng mắc các vấn đề về gan.

*Để tránh tổn thương gan do thuốc, cần dùng thuốc theo đúng hướng dẫn*

2. Inhalants (chất bay hơi)

Dung môi, sơn, bình xịt tẩy rửa gia dụng, chất tẩy rửa bàn phím, chất làm mát không khí, keo dán, bút đánh dấu và chất lỏng tẩy rửa… có chứa Inhalants – một chất bay hơi.

Inhalants tác động đến hệ thần kinh làm thay đổi tâm trí, tạo ra sự hưng phấn, ảo giác, choáng váng, các vấn đề về hô hấp, tổn thương tủy xương, não và tổn thương gan.

Trong số các tác dụng phụ của chúng, phổ biến và nguy hiểm nhất là ngạt thở, khiến người bệnh không nhận đủ oxy lên não, gây hôn mê và tổn thương vĩnh viễn.

3. Heroin

Heroin là một chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp, rất độc hại và gây nghiện. Nó thường được hút hoặc tiêm để tạo ra các tác dụng phụ gây hưng phấn và an thần.

Ngoài tác hại đến gan, heroin còn là nguyên nhân gây ra bệnh phổi, mất ngủ, bệnh tâm thần, rối loạn chức năng tình dục, các vấn đề về khả năng sinh sản, nhiễm trùng mô mềm…

Khi tiêm heroin, nó sẽ đi vào gan qua đường máu. Công việc của gan là giải độc các loại thuốc này và loại bỏ chúng khỏi cơ thể. Hầu hết các loại thuốc đều hòa tan trong chất béo, có nghĩa là chúng khó đi qua nước tiểu. Gan khắc phục vấn đề này bằng cách phá vỡ các chất này và chuyển chúng thành các dạng hòa tan trong nước để chúng có thể đi qua mật hoặc nước tiểu.

Mặc dù gan có chức năng giải độc nhưng nếu sử dụng quá nhiều heroin có thể khiến gan phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến suy giảm chức năng.

4. Cocain

Cocain là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương gây nghiện và gây hại cho cơ thể. Cocain có thể gây viêm gan, huyết áp thấp, suy thận, rò rỉ các chất vào tuần hoàn máu.

Ngoài ra, gan phải làm việc liên tục để đào thải chất độc dẫn đến quá sức và cuối cùng là ngừng hoạt động bình thường.

Sử dụng cocain lâu dài cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, dùng quá liều dẫn đến tử vong.

5. Methamphetamine

Methamphetamine là một chất kích thích thần kinh trung ương được sử dụng rộng rãi để điều trị tăng động giảm chú ý, béo phì và ngủ gà, do đó tạo ra một nguồn cung cấp chuyển hướng sang sử dụng bất hợp pháp.

Methamphetamine dễ bị sản xuất bất hợp pháp.

Giống như cocain, methamphetamine có thể được hít, tiêm hoặc nuốt. Methamphetamine làm tăng sự tỉnh táo, năng lượng và các chức năng sinh lý như thở, nhịp tim và huyết áp.

Sử dụng methamphetamine lâu dài thường liên quan đến các vấn đề như bệnh ngoài da, sâu răng, tổn thương gan nghiêm trọng.

Tổn thương gan do methamphetamine thường là do tình trạng tăng thân nhiệt hoặc nhiệt độ cơ thể cao bất thường. Tăng thân nhiệt gây căng thẳng oxy hóa và làm cạn kiệt glutathione, có thể gây tổn thương tế bào và mô, ảnh hưởng đến khả năng phân hủy độc tố và giải độc của gan.

Nếu không điều trị, những người bị nghiện loại thuốc này có khả năng bị suy các cơ quan.

6. Dextromethorphan

Dextromethorphan có trong nhiều loại thuốc giảm ho không kê đơn. Mặc dù là một loại thuốc không kê đơn, nhưng những người dùng những loại thuốc có chứa hoạt chất này thường dùng liều cao, dẫn đến viêm gan và nhiễm độc gan.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh gan do thuốc

Tổn thương gan do thuốc có thể gây ra một số triệu chứng bất thường như:

Da và mắt hơi vàng
Da ngứa và khô
Đau và chướng bụng
Mắt cá chân và chân bị phù
Nước tiểu đậm màu
Đi tiểu khó
Phân nhạt
Mệt mỏi thường xuyên
Buồn nôn và nôn
Ăn không ngon
Tăng cân đột ngột
Dễ bị bầm tím
Khó ngủ

Những ai dễ bị tổn thương gan do thuốc?

Dùng các chất kích thích gây nghiện bất hợp pháp
Dùng thuốc giảm đau không kê đơn nhiều hơn liều lượng được khuyến cáo
Nghiện rượu
Đã mắc một bệnh gan khác, như xơ gan, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu hoặc viêm gan virus
Uống rượu trong khi dùng một loại thuốc hoặc chất bổ sung
Làm việc trong môi trường có sử dụng hóa chất công nghiệp độc hại
Bị đột biến gen ảnh hưởng đến hoạt động của gan

Chẩn đoán tổn thương gan do thuốc

Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào và có bất kỳ điều gì làm tăng khả năng tổn thương gan, hãy đi khám để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Bác sĩ sẽ khám sức khỏe, đồng thời xem xét các triệu chứng và tiền sử bệnh. Hãy thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc hoặc thảo dược đang bổ sung, rượu hoặc sử dụng bất kỳ hóa chất nào tại nơi làm việc.

Các xét nghiệm để chẩn đoán có thể gồm:

Xét nghiệm máu: đánh giá mức độ men gan để xem gan đang hoạt động như thế nào
Siêu âm: kiểm tra hình ảnh chi tiết về gan
Chụp cắt lớp vi tính (CT): sử dụng máy X-quang để kiểm tra hình ảnh lá gan
Sinh thiết gan: lấy một mẫu mô từ gan và xem xét dưới kính hiển vi để kiểm tra xem có bệnh gan nặng hay không.

Điều trị tổn thương gan do thuốc

Bước đầu tiên là ngừng tất cả những vấn đề khiến gan bị tổn thương, bao gồm chuyển thuốc, tránh bất kỳ loại thuốc hoặc hóa chất nào gây hại cho gan. Cắt bỏ hoàn toàn rượu bia vì nó gây hại cho gan. Các triệu chứng thường thuyên giảm trong vòng vài ngày nếu ngừng tiếp xúc với nguyên nhân.

Nếu bạn đã dùng quá liều acetaminophen, hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được sử dụng thuốc Acetylcysteine giúp ngăn ngừa tổn thương gan.

Các trường hợp tổn thương gan nặng cần được điều trị tại bệnh viện để giảm các triệu chứng. Nếu bị tổn thương nghiêm trọng, có thể cần phải ghép gan.

Phòng ngừa tổn thương gan do thuốc

Để phòng ngừa tổn thương gan do thuốc, hãy nghiêm túc thực hiện theo một số gợi ý sau:

Chỉ dùng thuốc khi cần thiết
Với những thuốc không kê đơn, cần uống đúng theo hướng dẫn trên bao bì hoặc hướng dẫn của người bán thuốc
Với những thuốc kê đơn, chỉ uống theo chỉ dẫn của bác sĩ
Khi đang uống thuốc giảm đau chứa acetaminophen, thì đừng uống rượu
Tuân thủ các quy tắc an toàn nếu sử dụng bất kỳ hóa chất hoặc dung môi nào tại nơi làm việc. Tránh hoặc hạn chế tiếp xúc nếu có thể.
Để thuốc xa tầm tay của trẻ em, tránh để trẻ ăn phải thuốc

Xem thêm

10:48 - 08/08/2022

Đừng xem thường những cơn đau đầu hoa mắt chóng mặt!

Đau đầu hoa mắt chóng mặt là triệu chứng khá phổ biến nên thường bị bỏ qua. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức...

Đau đầu hoa mắt là biểu hiện của bệnh gì?

Đau đầu hoa mắt chóng mặt là triệu chứng thường gặp khi thay đổi tư thế đột ngột. Tùy vào thể trạng từng người và tư thế vận động mà mức độ có thể khác nhau và diễn ra trong vài giây hay vài phút.

Các triệu chứng này cũng có thể xảy ra trong một số trường hợp đặc biệt như say tàu xe, ngộ độc rượu, sử dụng chất kích thích, do tác dụng phụ của thuốc, mang thai. Tuy nhiên, đau đầu hoa mắt diễn ra thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý như:

Các bệnh lý tim mạch: cao huyết áp, thiếu máu cơ tim…
Bệnh đau nửa đầu: cơn đau có thể xảy ra đột ngột, dữ dội khiến người bệnh suy nhược và mệt mỏi
Thiểu năng tuần hoàn não: lượng máu lên não giảm, làm giảm sự cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng nuôi não, gây đau đầu hoa mắt chóng mặt…
Các bệnh lý khác: bệnh tiền đình, rối loạn tai trong

Trong các bệnh lý này, thiểu năng tuần hoàn não là nguyên nhân phổ biến nhất. Giảm lưu lượng máu não có thể xuất phát từ tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, cục máu đông, thiếu máu…

>> Xem thêm Lời giải cho thắc mắc "Đau đầu nên làm gì?"

Đau đầu hoa mắt chóng mặt thường là do thiếu máu não

Đau đầu chóng mặt hoa mắt có cần đi khám?

Nếu cơn đau đầu hoa mắt kéo dài liên tục hoặc kèm theo một số triệu chứng dưới đây, bạn nên đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và có biện pháp điều trị phù hợp.

Đau đầu hoa mắt chóng mặt buồn nôn dữ dội

Đây có thể là biểu hiện cấp tính của các vấn đề tim mạch, não bộ nghiêm trọng như cao huyết áp kịch phát, thiếu máu cơ tim…

Các triệu chứng nặng, đôi khi kèm theo buồn nôn cũng có thể là biểu hiện của rối loạn chức năng tiền đình ốc tai xuất phát từ nguyên nhân viêm dây thần kinh số 8, do thoái hóa, viêm tai trong.

Đau đầu hoa mắt chóng mặt ù tai kéo dài

Những người trong độ tuổi từ 40 - 50 tuổi dễ bị bệnh Meniere (rối loạn thính lực). Bệnh có biểu hiện chóng mặt kèm ù tai, thính lực giảm, đau trong tai, buồn nôn... Thời gian có triệu chứng có thể kéo dài từ 20 phút đến 4 giờ. Nguyên nhân do mất thăng bằng áp lực giữa nội dịch và ngoại dịch ở tai trong.

Đau đầu hoa mắt chóng mặt kèm buồn nôn thì nên đến bệnh viện ngay

Điều trị đau đầu hoa mắt chóng mặt

Trong trường hợp đau đầu, hoa mắt, chóng mặt xuất hiện thoáng qua do thay đổi tư thế, thì chỉ cần nghỉ ngơi, chú ý tránh vận động đột ngột, tăng cường dinh dưỡng đồng thời tích cực rèn luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe.

Trong các trường hợp nguyên nhân do các bệnh lý, cần được theo dõi và điều trị. Người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng có ý nghĩa quan trọng với sức khỏe nói chung và hệ tim mạch nói riêng.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ăn nho đỏ, táo đỏ, cacao làm tăng tuần hoàn máu não, tốt cho người bị thiểu năng tuần hoàn não.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục tốt cho sức khỏe tổng thể và được chứng minh có khả năng tăng cường lưu lượng tuần hoàn. Một số bài tập làm tăng nhịp tim và làm tăng lưu lượng máu lên não khoảng 15%.

Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tim mạch

Kiểm soát hơi thở để tăng lưu lượng máu não

Kỹ thuật thở sâu, điều hòa hơi thở trong yoga và thiền đã được chứng minh là giúp các cơ vai, ngực và cổ được thư giãn, từ đó loại bỏ những cản trở giúp lưu thông máu tốt hơn.

Duy trì lối sống lành mạnh

Nên bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và các chất kích thích khác. Ngoài ra, nên sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, nên ngủ sớm dậy sớm, tránh thức khuya. Có lối sống lành mạnh sẽ góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể.

Sử dụng thuốc hoạt huyết tăng cường lưu thông máu

Với các trường hợp đau đầu hoa mắt chóng mặt do thiểu năng tuần hoàn não thì giải pháp hiệu quả là dùng bài thuốc hoạt huyết, bổ huyết nhằm tăng cường lưu thông máu. Khi tuần hoàn máu tốt, lưu lượng máu lên não đủ sẽ mang oxy và chất dinh dưỡng nuôi tế bào máu, thì tình trạng đau đầu hoa mắt sẽ giảm hẳn hoặc không còn.

Đông y có bài thuốc bổ huyết, hoạt huyết hiệu quả kỳ diệu trong việc trị các chứng huyết hư, ứ trệ, phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não (với các triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng, hoa mắt, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, suy nhược thần kinh), hỗ trợ phòng ngừa nhiều bệnh lý tim mạch như xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, nghẽn mạch, tai biến mạch máu não.

Hiện nay, bài thuốc này đã được chuyển giao sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại tại nhà máy dược phẩm chuẩn GMP-WHO, tạo nên thuốc Hoạt huyết Đông y dạng viên nén tiện dụng.

Người bị đau đầu hoa mắt chóng mặt có thể tham khảo sử dụng thuốc để điều trị cũng như ngăn ngừa và hạn chế bệnh tái phát.

DS. Thanh Loan

Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại

Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/dung-xem-thuong-nhung-con-dau-dau-hoa-mat-chong-mat-n10667.html

Xem thêm

08:34 - 25/07/2022

Ngồi điều hòa gây ho ngứa họng uống thuốc gì?

Ho và ngứa rát họng khi sử dụng điều hòa là tình trạng phổ biến ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Bạn có biết ngứa họng uống thuốc gì để nhanh...

Vì sao sử dụng điều hòa nhiều gây ho ngứa rát họng?

Trong điều kiện hô hấp và trao đổi khí môi trường xung quanh, bên trong khoang miệng của mỗi người chứa rất nhiều vi khuẩn gây bệnh. Ở nhiệt độ và điều kiện bình thường thì các loại vi khuẩn này khó sinh sôi và phát triển được. Tuy nhiên trong điều kiện môi trường với độ ẩm khô cộng với nhiệt độ lạnh như khi sử dụng điều hòa, sức đề kháng của cơ thể sẽ bị suy giảm, đồng thời cũng là điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn phát triển và sinh sôi. Điều này sẽ dẫn tới tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp và gây đau họng, ngứa họng.

Nhiều người thường có thói quen để nhiệt độ rất thấp để nhanh chóng cảm thấy mát nên thường xuyên bật máy lạnh ở 16 độ C. Nhiệt độ này có thể khiến cơ thể bị nhiễm lạnh, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ. Đó chính là lý do vì sao tỷ lệ trẻ mắc bệnh về đường hô hấp, viêm họng vào mùa hè tăng cao.

Ngoài ra, các cơn đau họng thường xuất hiện vào sáng sớm, ngay khi vừa thức dậy là do đêm ngủ bị nhiễm lạnh, ngủ há miệng dẫn đến viêm họng.

Bên cạnh đó, ho, ngứa họng cũng có thể do bộ phận lọc của điều hòa bị nấm mốc, bám bụi do không được bảo dưỡng và làm sạch định kỳ.

>> Xem thêm Bị đau họng uống mật ong không khỏi nên làm gì?

Lưu ý bảo dưỡng và vệ sinh điều hòa định kỳ

Nhận biết tình trạng ho ngứa rát họng khi dùng điều hòa

Trước hết cần phân biệt đau họng do dùng điều hòa với các nguyên nhân khác.

Để xác định chính xác, cần lưu ý:

Trước khi ở trong phòng máy mạnh, biểu hiện của cơ thể đều bình thường
Ngay sau khi sử dụng điều hòa, đặc biệt là khi để luồng điều hòa phả thẳng vào mặt, cổ, sau gáy, thì có cảm giác khô mũi, khô họng rồi đau rát dọc theo sống mũi lan xuống họng, có thể kèm theo hắt hơi.

Nếu cơn đau họng của bạn có đặc điểm trên thì có thể xác định nguyên nhân là do điều hòa. Ngược lại, nếu cơn đau họng của bạn không diễn tiến như trên, mà kèm theo sốt, đau rát cổ họng, khó nuốt, không muốn ăn… thì có thể do nguyên nhân khác gây ra. Việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp tìm ra biện pháp khắc phục hiệu quả.

>> Xem thêm Đau họng khi nuốt: Triệu chứng điển hình của nhiều căn bệnh

Các biện pháp điều trị ngứa họng khi dùng điều hòa

1. Biện pháp dân gian

Tình trạng ho ngứa họng khi dùng điều hòa thường có thể tự khỏi trong vòng 1 tuần nếu như hạn chế được việc sử dụng điều hòa trong giai đoạn bệnh. Tuy nhiên việc này khá phiền phức nhất là khi người bệnh thường bắt buộc phải sử dụng điều hòa như khi làm việc tại văn phòng hay sinh hoạt ở không gian chung trong nhà. Có một số biện pháp dân gian có thể giúp giảm tình trạng này, bao gồm:

Dùng gừng tươi

Sử dụng gừng tươi là một trong những mẹo chữa ho ngứa cổ họng quen thuộc được áp dụng từ lâu. Theo y học cổ truyền, gừng có vị cay nồng và tính ấm với nhiều công dụng như tán hàn, tiêu viêm, giảm ho, nhuận phế. Ngoài ra, lượng lớn tinh dầu và Zingiberol trong gừng tươi giúp ức chế prostaglandin – một chất trung gian gây viêm nhiễm niêm mạc đường hô hấp. Do đó, gừng thường được dùng để trị triệu chứng hô hấp do dị ứng như nghẹt mũi, hắt hơi, ho…

Cách thực hiện:

Chuẩn bị 1 củ gừng tươi đem rửa sạch, để ráo rồi thái lát
Cho gừng vào ấm giữ nhiệt, thêm 200ml nước sôi vào hãm khoảng 15 phút
Sau đó thêm vào 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
Khuấy đều và uống khi trà còn ấm
Có thể ăn vài ba lát gừng để nâng cao hiệu quả điều trị

Trà gừng mật ong là bài thuốc rất được ưa chuộng trong dân gian

Dùng lá hẹ

Hẹ cũng thường được dùng để chữa ho ngứa cổ họng và các bệnh về đường hô hấp. Theo các nghiên cứu dược lý hiện đại, một số hoạt chất như Sunfit, Odorin, Allicin trong lá hẹ có tác dụng kháng sinh tự nhiên mạnh mẽ. Đặc biệt là hoạt chất Saponin từ thảo dược này giúp cải thiện chứng ho và làm loãng dịch đờm rất tốt. Một số thành phần potassium, vitamin A, vitamin C, sắt… lại giúp nâng cao khả năng đề kháng cho cơ thể.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị 200g lá hẹ tươi và 50g đường phèn
Lá hẹ đem ngâm nước muối loãng 5 phút rồi rửa lại nhiều lần
Cắt lá hẹ ra thành từng khúc ngắn rồi cho vào bát
Đập nhỏ đường phèn cho vào bát rồi đem đi chưng cách thủy 15 – 20 phút
Chắt lấy nước cốt, người lớn uống 3 lần/ngày, trẻ nhỏ nên dùng 2 lần/ngày

>> Xem thêm Tại sao viêm đường hô hấp trên ở trẻ em rất phổ biến và nguy hiểm?

Lá hẹ hấp đường phèn giúp giảm ngứa họng hiệu quả

Nước ép củ cải trắng

Củ cải trắng cũng là một nguyên liệu tự nhiên lành tính có thể sử dụng để khắc phục tình trạng ho ngứa cổ họng do dùng điều hòa. Nguyên liệu này có vị ngọt hơi cay và tính bình với tác dụng nhuận phế, tiêu đờm, giảm ho và kiện tỳ tiêu thực.

Ngoài ra, củ cải trắng còn chứa nhiều thành phần protein, kali, vitamin C, vitamin B3, photpho, sắt, magie… giúp nâng cao sức đề kháng.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị nửa củ cải trắng cùng 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
Củ cải trắng đem rửa sạch rồi cắt thành từng miếng nhỏ
Sau đó giã nhuyễn hoặc cho vào máy xay nhuyễn
Vắt lấy nước cốt rồi trộn đều với mật ong nguyên chất
Chia đều lượng nước thuốc thu được làm 2 – 3 lần uống trong ngày

Nước ép củ cải trắng có vị ngọt hơi cay

2. Dùng thuốc Tây điều trị ho

Một số loại thuốc thường được kê gồm:

Thuốc kháng sinh: Với nhiều nhóm khác nhau có công dụng trong việc điều trị viêm họng, ngứa họng do vi khuẩn.
Thuốc giảm đau hạ sốt: Như aspirin và paracetamol
Thuốc kháng viêm NSAID: Thuốc được sử dụng để làm giảm triệu chứng nóng, đỏ và sưng tấy ở vòm họng. Hai loại thuốc phổ biến là Diclofenac và Ibuprofen.
Thuốc kháng viêm corticoid: Được sử dụng trong trường hợp viêm họng chuyển sang mức độ nặng.
Thuốc chống viêm giảm phù nề nhóm Enzyme: Còn được gọi là các men có đặc tính chống viêm, giảm phù nề, làm tan đờm…

>> Xem thêm Phân tích nguyên nhân gây đau họng nhưng không ho và cách điều trị

Nhiều loại thuốc Tây giúp giảm ho, viêm họng do điều hòa

DS. Hải Nguyên

Theo Giáo dục & Cuộc sống/ Giáo dục & Thời đại

Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/ngoi-dieu-hoa-gay-ho-ngua-hong-uong-thuoc-gi-n9432.html

Xem thêm

08:19 - 23/07/2022

Phải làm sao khi thường xuyên bị mệt mỏi đau đầu?

Mệt mỏi đau đầu là tình trạng nhiều người gặp phải làm ảnh hưởng tới công việc và thói quen sống hàng ngày. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn...

Tìm hiểu mệt mỏi là gì?

Bất cứ ai cũng từng ít nhất một lần cảm thấy mệt mỏi trong một thời điểm nào đó. Mệt mỏi rất khó xác định ngay cả đối với các chuyên gia y tế. Có hai dạng:

Mệt mỏi về thể chất: Khi bạn gặp phải khó khăn khi bắt đầu làm việc hoặc duy trì các thói quen sống hàng ngày.
Mệt mỏi về tinh thần: Ảnh hưởng tới tinh thần, nghĩa là bạn gặp khó khăn khi tập trung, ghi nhớ hoặc ổn định cảm xúc.

Các chuyên gia y tế thường đưa ra các thuật ngữ chuyên môn để mô tả sự mệt mỏi thay thế, như buồn ngủ, yếu cơ, mất sức, thiếu năng lượng và mất hứng thú.

>> Xem thêm Suy nhược cơ thể là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Chứng đau nửa đầu

Chứng đau nửa đầu thường do căng thẳng gây ra

Theo Viện Quốc gia về rối loạn thần kinh và đột quỵ Hoa Kỳ, chứng đau nửa đầu là một loại đau đầu rất phổ biến có ảnh hưởng tới 12% dân số nước này. Các triệu chứng bao gồm: đau nhói hoặc đau theo nhịp ở một bên đầu, buồn nôn, nôn mửa và nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn và mùi.

Nếu không được điều trị, cơn đau nửa đầu có thể kéo dài vài giờ hoặc lâu nhất là ba ngày. Người bệnh cũng có thể cảm thấy mệt mỏi hơn sau khi bị đau nửa đầu.

Nguyên nhân dẫn tới chứng đau nửa đầu thường là do căng thẳng gây ra. Ngoài ra ăn một số loại thực phẩm, ăn không đúng giờ, say nắng và mất nước cũng là những yếu tố nguy cơ dẫn tới đau nửa đầu.

>> Xem thêm Nhận biết chứng bệnh đau đầu kinh niên và cách điều trị

Mối liên quan giữa mệt mỏi đau đầu

Mệt mỏi có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau

Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến của rất nhiều loại bệnh khác nhau như đau cơ, hội chứng mệt mỏi mãn tính, bệnh lupus, trầm cảm, bệnh tuyến giáp và ngưng thở khi ngủ.

Tình trạng mệt mỏi cũng thường xuất hiện ở những người bị đau đầu thường xuyên. Các chuyên gia nghiên cứu cũng phát hiện ra mối liên hệ giữa hai triệu chứng mệt mỏi đau đầu.

Một nghiên cứu đã chứng minh có tới 70% người bị đau đầu cảm thấy mệt mỏi. Một nghiên cứu khác lại nhận thấy có tới 84% người mệt mỏi mắc phải chứng đau nửa đầu mãn tính.

Những người mắc phải hội chứng mệt mỏi mãn tính – một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi hiện tượng mệt mỏi kéo dài ít nhất sáu tháng cùng với các triệu chứng tương tự cảm cúm và rối loạn chức năng nhận thức, cũng có tỷ lệ mắc chứng đau nửa đầu cao hơn, có thể kèm theo hoa mắt chóng mặt hoặc không.

Đau đầu và mệt mỏi thường xảy ra cùng nhau và mệt mỏi có thể là dấu hiệu báo trước cơn đau đầu. Khi cảm thấy mệt mỏi có thể cảnh báo cơn đau nửa đầu kèm hoa mắt chóng mặt có thể xảy ra.

>> Xem thêm Người mệt mỏi chán ăn phải làm sao để ăn ngon miệng trở lại?

Nguyên nhân khác dẫn tới đau đầu mệt mỏi và giải pháp khắc phục

Đau đầu không phải lúc nào cũng là nguyên nhân dẫn tới mệt mỏi. Đôi khi việc xuất hiện đồng thời cả hai triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý sau:

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng có thể gây ra mệt mỏi đau đầu

Người bị viêm mũi dị ứng có thể dẫn tới tình trạng đau đầu mệt mỏi. Tuy nhiên, viêm mũi dị ứng hoàn toàn có thể dễ dàng điều trị và kiểm soát được. Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng và tìm hiểu tiền sử dị ứng.

Một cách khác để giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng (gồm cả đau đầu mệt mỏi) là thực hiện các bước để tránh chất gây dị ứng, khó chịu. Ngoài ra có thể sử dụng một số loại thuốc:

Nhỏ thuốc steroid qua mũi
Thuốc kháng histamine đường uống
Thuốc kháng histamine nhỏ mũi
Bổ sung leukotriene – chống dị ứng

Thiếu máu dẫn tới mệt mỏi

Thiếu máu do thiếu sắt khá thường gặp

Thiếu máu do thiếu sắt là tình trạng rất phổ biến trên toàn cầu. Đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, thiếu máu là nguyên nhân phổ biến gây mệt mỏi. Đặc biệt là những người có chu kỳ kinh nguyệt ra nhiều, có u xơ tử cung hoặc polyp tử cung.

Thiếu máu là không có đủ hồng cầu. Nguyên do có thể là từ bệnh lý hoặc một số vấn đề về sức khỏe. Sử dụng một số loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen hoặc aspirin có thể gây ra thiếu máu. Một số nguyên nhân khác như thiếu sắt, thiếu axit folic, vitamin B12 cũng gây ra thiếu máu.

Để chẩn đoán thiếu máu, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu. Nếu thị thiếu máu do thiếu sắt bạn có thể cần bổ sung sắt trong quá trình điều trị. Ngoài ra bạn có thể thêm một số thực phẩm giàu sắt vào chế độ ăn như:

Rau bina
Bông cải xanh
Thịt đỏ

Nên bổ sung thêm vitamin C trong bữa ăn để giúp hấp thu sắt tốt hơn, cải thiện các triệu chứng thiếu máu.

Nhiễm vi khuẩn, vi rút dẫn tới mệt mỏi đau nhức người

Covid-19 gây ra tình trạng mệt mỏi đau đầu kéo dài

Các triệu chứng: mệt mỏi, sốt, đau nhức đầu hoặc đau mỏi toàn thân.

Mệt mỏi có thể là một triệu chứng khi bị nhiễm trùng. Khi bị nhiễm trùng, cơ thể sẽ xuất hiện một số các triệu chứng khác như sốt, đau nhức đầu hoặc đau toàn thân, khó thở hoặc chán ăn.

Những bệnh nhiễm trùng có thể gây mệt mỏi gồm:

Cảm cúm
Bệnh Covid-19
Tăng bạch cầu đơn nhân
Viêm gan
Nhiễm HIV
Nhiễm virut cự bào
Viêm phổi

Điều trị nhiễm trùng mục tiêu là giúp giảm mệt mỏi cho người bệnh. Tuy nhiên, một số loại bệnh nhiễm trùng như Covid-19 có thể dẫn tới mệt mỏi kéo dài ngay cả khi đã khỏi bệnh.

>> Xem thêm Giải quyết nhanh tình trạng mệt mỏi đau nhức khắp người

Rối loạn giấc ngủ dẫn tới mệt mỏi đau đầu

Các triệu chứng: mệt mỏi, cảm thấy kiệt sức, ngủ ngáy, đau đầu.

Rối loạn giấc ngủ là một nhóm các tình trạng làm gián đoạn, ngăn cản giấc ngủ thông thường. Khi gặp phải tình trạng này sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Do vậy, nên để ý tới các dấu hiệu và triệu chứng bệnh.

Một số loại rối loạn giấc ngủ phổ biến:

Ngưng thở khi ngủ: Tình trạng dừng thở trong vài giây trong khi đang ngủ. Hệ quả dẫn tới giảm lưu lượng oxy lưu thông trong máu, ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của tim và não.
Mất ngủ: Không thể ngủ hoặc trằn trọc suốt đêm.
Rối loạn hành vi giấc ngủ: Nói trong khi ngủ, vung tay, thậm chí đi bộ (mộng du).

Người bị rối loạn giấc ngủ khiến cơ thể mệt mỏi đau đầu sau khi tỉnh dậy thì nên đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ tìm ra một số yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân gây bệnh để đưa ra phương pháp khắc phục.

Nếu bạn đang bị thừa cân thì bác sĩ có thể sẽ khuyên giảm cân. Đối với người hút thuốc lá thì nên cân nhắc bỏ thuốc lá. Bởi cả 2 tình trạng béo phì và hút thuốc đều là yếu tố nguy cơ gây ra chứng ngưng thở khi ngủ.

Nên nằm nghiêng thay vì nằm ngửa để giúp ngăn chặn chứng ngưng thở khi ngủ.

TPBVSK Minh Trí Đan - Bồi bổ khí huyết giúp khắc phục tình trạng mệt mỏi đau đầu hiệu quả

Đối với người thường xuyên bị đau đầu mệt mỏi do thiếu máu hay mất ngủ thì TPBVSK Minh Trí Đan là một sự lựa chọn hoàn hảo để dứt điểm tình trạng này.

Kết hợp từ 4 loại thảo dược quý, bài thuốc giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường thể lực, hỗ trợ hoạt huyết giúp tăng cường tuần hoàn não, làm tan cục máu đông, cải thiện thiểu năng tuần hoàn não và giảm di chứng sau tai biến mạch máu não do tắc mạch. Chính vì thế, sử dụng ngay 1 liệu trình tình trạng đau đầu người mệt mỏi sẽ giảm dần. Để hiểu quả lâu dài bạn phải duy trình một lối sống lành mạnh như: ăn uống đúng cách, tập thể dục thường xuyên và giữ cho tinh thần luôn trong tình trạng thư thái, thỏa mái.

Đào Tâm

Theo Giáo dục & Cuộc sống/ Giáo dục & Thời đại

Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/phai-lam-sao-khi-thuong-xuyen-bi-met-moi-dau-dau-

Xem thêm

09:44 - 18/07/2022

ĂN GÌ CHO BÉ TĂNG CÂN? TOP 14 THỰC PHẨM GIÚP BÉ TĂNG CÂN...

Trẻ nhỏ thường biếng ăn, kén ăn, do đó đối với những trẻ không may bị thiếu cân, làm sao lựa chọn được các loại thực phẩm giúp bé tăng...

Nguyên nhân trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chậm tăng cân

Để trẻ tăng cân nhanh chóng và đều đặn, mẹ cần hiểu rõ tại sao bé chậm tăng cân. Có nhiều yếu tố có thể gây ra tình trạng chậm tăng cân ở trẻ nhỏ. Vì sao trẻ ăn nhiều mà không tăng cân? Nguyên nhân có thể do trẻ mắc các bệnh lý, khiến bé mệt mỏi, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu, tiêu hóa thức ăn hoặc do tình trạng khó khăn về xã hội, tài chính của gia đình, khiến bé không có điều kiện ăn uống đầy đủ dưỡng chất và năng lượng hằng ngày.

Trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì? Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ việc trẻ không hấp thu đủ dinh dưỡng hằng ngày

1. Nguyên nhân bệnh lý

Sinh non: Tình trạng khó bú có thể gặp ở các trẻ sinh non, cho đến khi các cơ mút và cơ nuốt phát triển hoàn thiện thì khả năng bú của trẻ có thể được cải thiện. Bú kém khiến trẻ nhỏ khó tăng cân như mong muốn.
Hội chứng Down: Các trẻ mắc hội chứng Down cũng có thể bị cản trở khả năng bú và nuốt.
Các rối loạn chuyển hóa như: Hạ đường huyết, Galactosemia (rối loạn chuyển hóa đường galactose) hoặc Phenylketonuria (rối loạn trao đổi chất do di truyền) có thể cản trở khả năng chuyển hóa thức ăn thành năng lượng cho cơ thể của trẻ.
Bệnh xơ nang (Cystic fibrosis): Đây là một bệnh di truyền ảnh hưởng lên hệ hô hấp và hệ tiêu hoá của trẻ, gây kém hấp thụ calo.
Dị ứng thức ăn hoặc không dung nạp thức ăn: Nếu trẻ gặp phải tình trạng này thì bạn cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để có thể lựa chọn thực phẩm giúp trẻ tăng cân phù hợp, hiệu quả.
Trào ngược dạ dày thực quản: Bệnh có thể khiến trẻ thường xuyên bị nôn trớ, ảnh hưởng đến hấp thu thức ăn và tăng cân.
Tiêu chảy mãn tính: Bất cứ nguyên nhân gì gây tiêu chảy mãn tính đều có thể khiến bé không thể hấp thu đầy đủ các chất dinh dưỡng.

2. Nguyên nhân xã hội và tài chính

Cha mẹ sử dụng sữa công thức không phù hợp cho trẻ hoặc lượng sữa không đủ mà cơ thể em bé cần.
Thiếu thốn về kinh tế có thể khiến ba mẹ khó cung cấp đủ thức ăn cho con cái.

Nguyên tắc bổ sung các thực phẩm tăng cân cho bé

Để bé có thể tăng cân một cách khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống hay thực phẩm giúp bé tăng cân hằng ngày, ba mẹ cần chú ý một số nguyên tắc sau đây:

1. Bổ sung theo nhu cầu về độ tuổi, thể trạng của trẻ

Cha mẹ cần tìm hiểu về nhu cầu dinh dưỡng của con mình như thế nào trước khi bổ sung các thực phẩm giúp trẻ tăng cân. Mỗi lứa tuổi sẽ có nhu cầu về năng lượng, dinh dưỡng và khả năng hấp thụ thức ăn khác nhau. Khi mới sinh ra, trẻ cần bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Trong một số trường hợp, bé có thể tập ăn dặm sớm vào tháng thứ 4 để tập làm quen với thức ăn đặc. Sau đó, theo thời gian bé sẽ ăn các loại thức ăn rắn hơn như thịt nạc, lòng đỏ trứng, tôm, cua, cá,…

2. Kết hợp thực phẩm linh hoạt, đa dạng

Việc kết hợp thực phẩm vừa giúp đa dạng các món ăn trong bữa ăn hằng ngày, giúp bé có cơ hội hấp thu được nhiều loại vitamin, khoáng chất thiết yếu, vừa có thể hỗ trợ bé ăn ngon miệng và thích thú hơn khi đến giờ ăn, tăng khả năng tăng cân.

3. Đảm bảo cân bằng dinh dưỡng

Cơ thể bé cần rất nhiều thành phần dinh dưỡng khác nhau để có thể phát triển một cách khỏe mạnh. Việc cân bằng dinh dưỡng sẽ giúp bé không bị mắc bệnh do thừa hoặc thiếu các vi chất dinh dưỡng như tình trạng thừa cân, béo phì, thấp còi, suy dinh dưỡng protein – năng lượng,…

Mẹo giúp bé tăng cân nhanh và đều hiệu quả là chia nhỏ bữa ăn, cho trẻ ăn đúng giờ. Mẹ không nên thúc ép hay hò hét, la mắng bé. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ, khiến bé sợ ăn. Lời khuyên là mẹ hãy cố gắng tạo tâm lý thoải mái cho bé khi ăn, kết hợp đa dạng thực đơn để tạo cảm giác ngon miệng cho bé. Như vậy sẽ giúp bé hứng thú chờ đợi đến bữa ăn, ăn ngon hơn và tăng cân tốt hơn.

Trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì?

Lựa chọn thực phẩm giúp bé tăng cân lành mạnh luôn là vấn đề khiến ba mẹ phải đau đầu. Trẻ nhỏ thường kén ăn và thường thích các loại thức ăn nhanh như đồ rán hay pizza. Tuy vậy, đây là những món ăn có thể gây hại cho sức khỏe của bé vì dư thừa năng lượng, chất béo bão hòa nhưng lại thiếu các loại vitamin, khoáng chất cần thiết khác.

Dưới đây là một số dưỡng chất có trong các loại thực phẩm gợi ý mà ba mẹ có thể áp dụng vào bữa ăn hằng ngày của trẻ, nếu ba mẹ vẫn còn thắc mắc trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì hay ăn gì cho bé tăng cân.

Chế độ ăn cân đối các dưỡng chất tốt cho quá trình tăng trưởng của trẻ, đặc biệt về cân nặng

1. Protein

Protein rất quan trọng đối với sự tăng trưởng của trẻ, ngoài ra nó còn giúp sửa chữa mô, tạo ra các kích thích tố và enzym thiết yếu trong cơ thể. Đối với trẻ em, chế độ ăn được khuyến nghị cần khoảng 1g protein/kg thể trọng mỗi ngày. Các thực phẩm như sữa và pho mát là nguồn cung cấp canxi và protein tuyệt vời cho trẻ.

Một số nguồn thực phẩm giàu protein giúp bé tăng cân nhanh, ăn ngon, phát triển tốt: (1)

Các loại thịt đỏ bao gồm thịt bò, thịt cừu, thịt heo…
Thịt trắng như thịt gà và gà tây (đặc biệt là có da).
Xúc xích heo, sườn heo, thịt xông khói, giăm bông và sườn.
Cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá mòi.
Trứng.
Các loại bơ hạt như bơ hạt điều, bơ hạnh nhân, bơ đậu phộng và bơ hướng dương.
Các loại hạt bao gồm quả hồ đào, quả óc chó, quả hạnh nhân, hạt chia và hạt lanh.
Các loại protein đậu nành như đậu phụ và sữa đậu nành.
Sữa, phô mai.

2. Sản phẩm bơ sữa

Một số sản phẩm bơ sữa giàu dinh dưỡng, giúp bé tăng cân:

Sữa chua béo
Phô mai béo
Sữa nguyên chất
Sữa bơ
Kem chua
Kem pho mát

3. Dầu và chất béo lành mạnh

Ở trẻ em, tổng lượng chất béo cung cấp cho cơ thể được khuyến cáo không quá 30% calo. Trong đó, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa nên được giới hạn dưới 10% lượng calo và chất béo không bão hòa đa dưới 10% lượng calo. Phần còn lại nên bao gồm chất béo không bão hòa đơn.

Chất béo không bão hòa đa: Nhóm này bao gồm axit béo thiết yếu omega 3 và 6, có hàm lượng cao được tìm thấy trong dầu cá, dầu thực vật và hạt.
Axit béo không bão hòa đơn: Được tìm thấy chủ yếu trong mỡ gà và dầu thực vật như ô liu, dầu hạt cải và dầu lạc.

Một số nguồn thực phẩm cung cấp dầu và chất béo lành mạnh giúp bé “lớn nhanh như thổi” như:

Dầu ô liu
Dầu bơ
Dầu canola
Bơ

4. Tinh bột

Khuyến nghị về carbohydrate cho trẻ nhỏ tương tự khuyến nghị cho người lớn, khoảng 55% tổng năng lượng ăn vào. Để đáp ứng nhu cầu carbohydrate của cơ thể, trẻ em nên ăn một chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu carbohydrate cũng như các món ăn nhẹ bổ dưỡng giàu carbohydrate giữa các bữa ăn.

Một số nguồn thực phẩm chứa tinh bột giúp bé tăng cân nhanh:

Cơm
Khoai tây và khoai lang
Ngũ cốc ăn sáng giàu chất xơ, protein cao
Bánh mì
Mì ống
Hạt quinoa (hạt diêm mạch)
Yến mạch

5. Chất xơ từ rau và hoa quả

Bên cạnh các thực phẩm giàu tinh bột, mẹ cũng nên bổ sung thêm các loại rau củ và hoa quả vào thực đơn hàng ngày của bé. Rau và hoa quả không chỉ chứa nhiều chất xơ giúp bé tiêu hóa tốt hơn. Nó còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp bé khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh tật và hấp thu tốt hơn.

Một số nguồn thực phẩm giàu chất xơ và vitamin giúp bé khỏe mạnh như:

Dừa
Trái bơ
Quả sung
Nho khô và các loại trái cây khô khác
Chuối
Bí và các loại rau ăn củ khác

6. Bổ sung Calo từ thức uống dinh dưỡng

Sinh tố: Sinh tố chứa các thành phần dinh dưỡng như sữa béo, bơ hạt hoặc nước cốt dừa.
Các loại thức uống tăng cường protein như: bột protein, bơ hạt hoặc sữa sô cô la.
Ca cao nóng với sữa nguyên chất: Đây cũng là thức uống nên có trong danh sách các loại thực phẩm tăng cân cho bé.

Top 17 thực phẩm giúp bé tăng cân nhanh, đều và lành mạnh

1. Trứng

Trứng là một loại thực phẩm tuyệt vời đối với trẻ nhỏ, giúp phát triển các khối cơ và các loại mô khác của cơ thể. Các chất dinh dưỡng có trong trứng có thể kể đến như Photpho, Protein, Kẽm và Canxi.

Trứng có thể là một loại thực phẩm giúp bé tăng cân, cung cấp nhiều dinh dưỡng cho trẻ nhỏ

Trứng là loại thực phẩm dễ chế biến, hầu như bé nào cũng thích ăn. Trong trứng chứa một nguồn dồi dào chất béo bão hòa, protein, vitamin và khoáng chất giúp xây dựng các cơ, mô và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Bên cạnh đó, trứng còn giúp ích cho sự phát triển quan trọng của não bộ, hệ thần kinh của trẻ.

Trứng là một trong những loại thực phẩm giúp bé tăng cân hầu như trẻ nào cũng thích

Giá trị dinh dưỡng trên mỗi quả trứng cung cấp được ước tính khoảng:

Năng lượng: 78 kcal
Chất béo: 5g
Protein: 6g

2. Thịt gà

Thịt gà là một loại thực phẩm giàu Calo và Protein tốt cho trẻ em. Ngoài ra, thịt gà còn chứa nhiều Phốt pho tốt cho răng, xương, thận, gan và cả hệ thống thần kinh trung ương cho sức khỏe bé.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g thịt gà:

Năng lượng: 239 kcal
Chất béo: 13,4g
Protein: 24g

Với hàm lượng protein cao, thịt gà hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển toàn diện ở trẻ. Ngoài ra, thịt gà còn chứa một lượng các chất dinh dưỡng khác như: Magie, photpho, vitamin B6 và B12 giúp răng và xương chắc khỏe, thận và hệ thần kinh phát triển tốt. Do đó, thịt gà cũng được xếp vào nhóm thực phẩm tăng cân cho bé an toàn và hiệu quả.

Có thể cho trẻ ăn thịt gà mỗi tuần một lần, tốt nhất nên bắt đầu với ức gà. Ức gà có thể chế biến thành các món như gà hầm, súp gà hoặc cơm gà….

3. Thực phẩm giúp bé tăng cân: Đậu nành và đậu hũ

Đây là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng với hàm lượng Protein cao và chất béo lành mạnh. Ngoài ra, còn chứa các Axit amin thiết yếu, sắt, Canxi, Mangan, Phốt pho và Selen. Đậu nành và đậu hũ là một thực phẩm lý tưởng để cải thiện cân nặng của trẻ.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g đậu hủ:

Năng lượng: 76 kcal
Chất béo: 4,8g
Protein: 8,08g

4. Mật ong

Mật ong được xem như một giải pháp thay thế cho đường, thành phần mật ong chứa 17% nước và 82% carbohydrate giúp thúc đẩy cho quá trình tăng cân lành mạnh. Đây quả là 1 loại thực phẩm ba mẹ nên lưu tâm nếu có thắc mắc trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì.

Chất ngọt tự nhiên của mật ong có hàm lượng chất béo thấp. Mẹ có thể thêm một thìa vào bánh mì nướng, bánh mì sandwich, bánh kếp hoặc thức uống cho trẻ để thêm hương vị và sự ngon miệng.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g mật ong:

Năng lượng: 304 kcal
Chất béo: 82g
Protein: 0,3g

5. Sữa

Sữa là nguồn cung cấp Protein quan trọng cùng chất béo, canxi và các vitamin thiết yếu giúp xương chắc khỏe. Vì vậy, mẹ đừng quên bổ sung sữa vào danh sách những thực phẩm giúp bé tăng cân nhé! Đối với một số trẻ mắc chứng không dung nạp Lactose thì một ly sữa mỗi ngày có thể giúp duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. (2)

Sữa và các chế phẩm từ sữa được xếp vào nhóm những thực phẩm giúp trẻ tăng cân vì rất giàu dưỡng chất

Giá trị dinh dưỡng trong 100g sữa:

Năng lượng: 42 kcal
Chất béo: 1g
Protein: 3,4g

Mặc dù sữa chứa nhiều dinh dưỡng và tốt cho trẻ, nhưng khi cho trẻ uống sữa, mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:

Không nên cho trẻ dưới 12 tháng tuổi uống sữa tươi vì khó tiêu hóa.
Sữa nguyên kem được khuyến khích dùng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Khoảng hai khẩu phần (khoảng 1 cốc sữa) một ngày là lý tưởng cho trẻ dưới 4 tuổi.
Đối với trẻ không thể uống sữa bò do dị ứng sữa hoặc không dung nạp đường lactose, sữa hạnh nhân là một trong những lựa chọn lý tưởng.

6. Sữa chua

Hầu hết trẻ em đều thích sữa chua. Hàm lượng Canxi và Kali có trong sữa chua giúp cải thiện sức khỏe xương của trẻ. Ngoài ra, sữa chua cũng là một nguồn cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột, được gọi là “men vi sinh” giúp tiêu hóa và hấp thu tốt, tác động đến sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, đây cũng được xem là thực phẩm giúp bé tăng cân hiệu quả.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g sữa chua ít béo:

Năng lượng: 61 kcal
Chất béo: 0,37g
Protein: 10,3g

Bên cạnh sữa chua, mẹ có thể cho trẻ ăn các sản phẩm từ sữa như bơ và phô mai sau 12 tháng tuổi. Bơ và phô mai mang đến hương vị mới giúp bữa ăn của trẻ trở nên thú vị hơn với hàm lượng cao chất béo cần thiết giúp tăng cân lành mạnh.

7. Chuối: Thực phẩm giúp trẻ tăng cân bổ rẻ

Chuối là một trong những thực phẩm thiết yếu hỗ trợ tốt quá trình tăng cân cho trẻ nhỏ. Các chất dinh dưỡng có trong chuối bao gồm chất xơ, Kali, Magiê và Vitamin B6 giúp quá trình tiêu hóa của trẻ nhỏ dễ dàng hơn. Đồng thời, chuối cũng chứa nhiều calo nên đây là một thực phẩm giúp bé tăng cân nhanh và an toàn. Loại trái cây đa dưỡng chất này có thể chế biến thành salad trái cây, món tráng miệng kem hoặc ăn trực tiếp….

Giá trị dinh dưỡng trong một quả chuối cỡ vừa:

Năng lượng: 105 kcal
Chất béo: 0,4224g
Protein: 1,3g

8. Quả bơ

Quả bơ chứa nhiều Vitamin C, Vitamin E, Vitamin K, Vitamin B6, Kali, chất béo, chất xơ. Ngoài ra, bơ cũng cung cấp Lutein, Beta-carotene và Axit béo omega-3 giúp tăng trí thông minh, cao lớn, cải thiện sức khỏe toàn diện của trẻ. Có thể cho trẻ ăn bơ sau 6 tháng tuổi dưới dạng xay nhuyễn và sau 1 năm ở dạng sữa lắc hoặc sinh tố. (3)

Bơ xứng đáng có trong danh sách thực phẩm giúp bé tăng cân vì giá trị dinh dưỡng trong một quả bơ cỡ vừa ước tính như sau:

Năng lượng: 322 kcal
Chất béo: 29g
Protein: 4g

9. Khoai tây

Khoai tây chứa chất xơ và các Vitamin thiết yếu như Vitamin A và Vitamin C. Chúng cũng rất giàu Carbohydrate và giúp tăng cân lành mạnh.

Giá trị dinh dưỡng trên 100g khoai tây:

Năng lượng: 77 kcal
Protein: 2,05g
Carbohydrate: 17,49g

10. Khoai lang

Khoai lang cũng được xem là một loại thực phẩm giúp trẻ tăng cân tuyệt vời khi cung cấp một lượng lớn tinh bột. Bên cạnh đó, khoai lang còn rất giàu chất xơ, Vitamin B, Vitamin C và các khoáng chất như sắt, Canxi và Selen. Chúng chứa nhiều chất chống oxy hóa và cải thiện quá trình hấp thụ beta-carotene của cơ thể.

Khoai lang có thể chế biến thức ăn cho trẻ dưới dạng xay nhuyễn, bánh kếp và làm súp. Thích hợp sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g khoai lang:

Năng lượng: 86 kcal
Protein: 1,6g
Carbohydrate: 20g

11. Bắp ngô

Đây là thực phẩm khá phổ biến chứa phần lớn là Carbohydrate và nguồn Carotene dồi dào giúp tăng cường sức khỏe cho mắt.

Giá trị dinh dưỡng trên 100g bắp:

Năng lượng: 86 kcal
Protein: 3,22g
Carbohydrate: 19g

12. Yến mạch

Bột yến mạch không chứa Gluten. Yến mạch chứa nhiều Protein và tinh bột nên nó trở thành một lựa chọn tốt cho trẻ nhỏ. Yến mạch là một trong những thực phẩm tốt nhất để bắt đầu ngày mới với ít chất béo bão hòa và cholesterol.

Yến mạch giàu dinh dưỡng, là loại thực phẩm tăng cân cho bé lành mạnh

Ngoài là nguồn thực phẩm tăng cân cho bé, yến mạch còn có vô số lợi ích dinh dưỡng khác. Yến mạch chứa hàm lượng chất xơ phong phú, rất tốt để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Đồng thời, yến mạch cũng chứa nhiều mangan, magiê, thiamine và photpho mang đến cho trẻ bữa ăn lành mạnh hơn.

Giá trị dinh dưỡng trên 100g bột yến mạch tăng cường:

Năng lượng: 68 kcal
Chất béo: 1,4g
Protein: 2,4g

13. Cá hồi

Cá hồi chứa axit béo Omega-3, Vitamin B12, Selen và Choline hỗ trợ chức năng não, chức năng nhận thức và sức khỏe thần kinh ở trẻ nhỏ. Do đó, bạn nên bổ sung cá hồi vào thực đơn cho trẻ để trẻ vừa tăng cân hiệu quả vừa phát triển toàn diện.

Giá trị dinh dưỡng trong 100g cá hồi:

Năng lượng: 208 kcal
Chất béo: 13,42g
Protein: 20,42g

14. Các loại hạt

Đây cũng được xem là một trong những thực phẩm lành mạnh, hỗ trợ cân nặng của trẻ. Chúng không chỉ chứa các chất dinh dưỡng quan trọng mà còn chứa nhiều chất xơ, calo.

Ngoài ra, hạt còn được biết đến có khả năng tăng miễn dịch cho trẻ. Mẹ có thể xay tất cả các loại hạt khô với nhau để tạo thành bột dùng với sữa hoặc cho trẻ ăn dặm.

15. Quả lê

Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như sắt, vitamin B6 và C cũng như rất nhiều chất xơ giúp trẻ no lâu. Sau 8 tháng, mẹ có thể cho bé ăn lê dưới dạng lê xay nhuyễn đơn thuần hoặc lê xay nhuyễn với quế hoặc làm bánh kếp.

16. Đậu hà lan

Đậu hà lan bổ dưỡng, thích sử dụng khi trẻ bước vào độ tuổi ăn dặm 6 tháng. Loại đậu này rất giàu chất xơ, thiamine, magie, niacin, photpho và vitamin A, B6, C… cho trẻ ăn thường xuyên có thể giúp cải thiện cân nặng của trẻ hiệu quả.

Cân nặng là một trong những yếu tố quan trọng cho thấy bé đang phát triển khỏe mạnh. Và chế độ dinh dưỡng được xem là yếu tố ảnh hưởng lớn đến cân nặng của trẻ (4). Vì vậy, khi trẻ đang trong giai đoạn phát triển, mẹ nên bổ sung các thực phẩm giúp bé tăng cân lành mạnh trên để giúp trẻ phát triển tối ưu nhé!

17. Các loại rau khác

Trẻ nhỏ thường không thích ăn rau. Thế nhưng, rau lại chứa rất nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu, đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ. Bạn có thể đa dạng chế biến các loại rau như chiên bột, salad, xào,… để kích thích vị giác của bé.

Rau chứa nhiều hàm lượng chất dinh dưỡng, kích thích trẻ tiêu hoá, hấp thu tốt nên xứng đáng có mặt trong danh sách các thực phẩm tăng cân cho bé.

Các thực phẩm cần tránh để bé tăng cân, phát triển toàn diện

Một thực đơn giúp bé tăng cân nhanh chóng an toàn, bên cạnh các thực phẩm bổ dưỡng, mẹ cần hạn chế các thực phẩm dưới đây nếu muốn bé hay ăn chóng lớn và phát triển toàn diện:

1. Đồ ăn chế biến sẵn

Các loại đồ ăn chế biến sẵn thường là đồ ăn nhanh, chứa nhiều muối, chất bảo quản và chất béo bão hòa, nhưng lại thiếu rất nhiều chất dinh dưỡng khác mà bé cần hằng ngày.

Việc ăn thường xuyên các loại đồ ăn chế biến sẵn sẽ làm cho bé dễ bị thừa cân, béo phì, suy giảm khả năng miễn dịch, mắc bệnh về xương do thiếu canxi, vitamin D hoặc các vấn đề về tiêu hóa,..

2. Đồ ăn vặt ít dinh dưỡng nhiều calo

Các loại đồ ăn vặt như bánh snack, kẹo, các loại kem,.. chứa rất nhiều calo và chất béo bão hòa, nhưng lại thiếu các yếu tố vi lượng cần thiết cho cơ thể. Ăn quá nhiều đồ ăn vặt nhiều calo sẽ khiến bé dễ bị béo phì, suy yếu hệ miễn dịch, cơ, xương kém phát triển,… Nếu mẹ không biết bữa phụ nên cho bé ăn gì để con tăng cân? Mẹ hãy chọn các món ăn vặt như sữa chua, váng sữa, các loại hạt,… để thay thế bánh kẹo và các loại bánh snack. Đây là các thực phẩm giúp bé tăng cân, vô cùng hợp lý các những bữa phụ giàu dinh dưỡng cho trẻ.

3. Nước trái cây đóng hộp

Nước trái cây đóng hộp được nhiều phụ huynh chọn làm thức uống giải khát cho con trẻ trong mùa hè nóng nực. Nhưng nước ép trái cây đóng hộp không tốt như bạn vẫn nghĩ. Thành phần trong các loại nước trái cây đóng hộp chứa rất nhiều đường và chất bảo quản. Trẻ có thể mắc các bệnh lý do dư thừa năng lượng như béo phì, rối loạn mỡ trong máu,… Thay vào đó, cha mẹ có thể cho trẻ uống các loại nước ép trái cây tươi được chế biến tại nhà, vừa giàu vitamin vừa tốt cho sức khỏe.

Xem thêm:

Bí quyết tăng cân lành mạnh cho trẻ chậm tăng cân

1. Đừng cho trẻ dùng quá nhiều các loại thức uống

Trẻ uống quá nhiều chất lỏng có thể khiến đầy dạ dày và không thể chứa thêm được thức ăn. Để hấp thụ được các thực phẩm giúp trẻ tăng cân, bạn nên thúc đẩy cảm giác thèm ăn của trẻ. Ngoài ra, tránh uống quá nhiều các loại đồ uống có đường như nước ngọt.

2. Cho con ăn bất cứ khi nào con đói

Để bổ sung thực phẩm giúp bé tăng cân, hãy cho phép bé có thể ăn bất cứ lúc nào trong ngày nếu đói hoặc muốn ăn. Cần khuyến khích và cổ vũ con bất cứ khi nào con có thể ăn, tuy nhiên bạn có thể tư vấn thêm chuyên gia dinh dưỡng để có được thời gian biểu ăn cho con phù hợp nhất.

3. Cho bé ăn nhiều bữa phụ trong ngày

Thay vì tuân thủ theo một lịch trình ăn sáng, trưa và tối chặt chẽ, hãy thoải mái cho trẻ ăn nhiều cữ trong ngày. Không cần quá cầu kỳ, một ít hoa quả, sữa chua hoặc phô mai là đủ cho bữa phụ. Con bạn có thể hấp thụ nhiều Calo hơn bằng cách ăn 6 – 8 bữa nhỏ mỗi ngày so với chỉ ăn 3 bữa chính. Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý, bé ăn quá nhiều vào bữa phụ thường gây chán ăn ở các bữa sau đó. Điều này có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ. Vì vậy, cha mẹ nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và lên kế hoạch phân chia bữa ăn phù hợp.

4. Đừng để nạp nhiều calo rỗng

Thực phẩm như nước ngọt, khoai tây chiên và thức ăn nhanh có thể dẫn đến tăng cân, tuy nhiên hàm lượng chất dưỡng trong các loại thực phẩm này khá ít nên không có lợi cho sức khỏe của trẻ nhỏ.

5. Thêm thực phẩm giàu calo trong các món ăn hằng ngày

Bạn nên cân nhắc thêm hoặc thay đổi một số loại thực phẩm giàu Calo vào thức ăn hàng ngày cho trẻ, ví dụ như bơ hay nước cốt dừa. Ngoài ra, bạn có thể thêm khoai tây nướng hay phô mai cho trẻ vào các bữa ăn phụ.

6. Hãy để bé vận động và tập thể dục

Ngoài việc chọn loại thực phẩm giúp bé tăng cân, trẻ còn cần rèn luyện các hoạt động hàng ngày để phát triển toàn diện về thể chất và tăng cường sức khỏe. Ba mẹ không nên nghĩ rằng vì trẻ quá gầy nên cần hạn chế trẻ vận động.

7. Đến gặp chuyên gia dinh dưỡng

Tăng cân cho trẻ là vấn đề khó khăn đối với nhiều cha mẹ. Bạn có thể đến gặp các chuyên gia y tế để được tư vấn và lên kế hoạch ăn uống cũng như các thực phẩm bổ sung cụ thể hơn cho từng đối tượng trẻ nhỏ.

Dùng thực phẩm chức năng Hồng Nhi Bảo giúp hỗ trợ bé tăng cân an toàn hiệu quả.

Xem thêm