Sắt là gì? Vai trò của sắt đối với cơ quan tạo máu?

Sắt là khoáng chất cần thiết tham gia vào quá trình tạo máu, khoảng 70% sắt có mặt trong tế bào hồng cầu, là nguyên liệu quan trọng để tổng hợp nên hemoglobin (hay còn gọi là huyết sắc tố) tạo cho máu có màu đỏ.

Hemoglobin là một protein trong tế bào hồng cầu với nhiệm vụ mang O2 (oxy) đến các cơ quan và mô của cơ thể và vận chuyển CO2 (carbon dioxide) từ các cơ quan và mô trở lại phổi.

Hemoglobin gồm có 4 đơn vị con, mỗi đơn vị được cấu thành bởi 1 chuỗi polypeptid và 1 nhóm heme. 

• Các chuỗi polypeptide được tạo thành từ 4 phân tử protein kết nối với nhau và có 3 loại chuỗi chính: alpha, beta, gamma.
• Đối với người trưởng thành bình thường, phân tử hemoglobin chứa hai chuỗi alpha và hai chuỗi beta.
• Đối với thai nhi và trẻ sơ sinh, phân tử hemoglobin chứa hai chuỗi alpha và hai chuỗi gamma. Khi trẻ lớn lên, các chuỗi gamma dần được thay thế bằng các chuỗi beta, tạo thành cấu trúc hemoglobin của người trưởng thành.
• Mỗi phân tử hemoglobin được tạo thành từ 4 nhóm heme xung quanh. Phần heme được cấu tạo bởi vòng porphyrin có sắt nằm ở trung tâm hemoglobin. Sắt được vận chuyển đến ty thể để tổng hợp nhân heme. Vì vậy, nếu cơ thể không được bổ sung sắt đầy đủ sẽ dẫn đến giảm quá trình tổng hợp nhân heme, làm giảm hemoglobin và dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Sắt đóng vai trò quan trọng đối với mọi sinh vật sống, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai dưỡng chất này lại càng cần thiết vì lượng sắt bổ sung không chỉ đáp ứng nhu cầu của mẹ mà còn cần để cung cấp cho sự hình thành và phát triển của thai nhi.

Nguyên nhân gây thiếu sắt

                 Sắt cấu tạo nên hồng cầu nên thiếu sắt gây thiếu máu

Mất máu

Sắt là thành phần cấu tạo nên các tế bào hồng cầu, vì vậy, nếu cơ thể bị mất máu trực tiếp dẫn đến lượng sắt trong cơ thể cũng bị giảm theo. 

Mất máu có thể do nhiều nguyên nhân: 

• Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt có nguy cơ bị thiếu máu thiếu sắt đặc biệt đối với những người bị chảy máu quá nhiều hay gặp phải tình trạng rong kinh.
• Mất máu chậm, mất máu mãn tính do loét dạ dày tá tràng, trĩ hay ung thư.
• Sử dụng một số loại thuốc giảm đau không kê đơn đặc biệt là aspirin. Aspirin với đặc tính chống kết tập tiểu cầu nên làm tăng chảy máu, máu khó đông, vì vậy phụ nữ hành kinh không nên dùng đặc biệt là những người bị rong kinh. Những người bị viêm loét dạ dày-tá tràng cũng không nên dùng vì aspirin làm nặng thêm những ổ viêm, loét trong dạ dày, làm tăng khả năng xuất huyết dạ dày và gây mất máu.

Cơ thể không có hoặc giảm khả năng hấp thụ sắt

Sắt chủ yếu được cơ thể lấy chủ yếu từ thức ăn hoặc các chất bổ sung được hấp thụ bắt đầu từ dạ dày qua hành tá tràng và kết thúc tại niêm mạc ruột non. Nếu cơ thể gặp tình trạng rối loạn đường ruột hay một phần dạ dày, ruột non bị cắt bỏ thì đều ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ sắt và các chất dinh dưỡng khác.

Cơ thể giảm khả năng hấp thụ sắt có thể do sử dụng một số thực phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thụ sắt trong một thời gian dài. Vì vậy, chúng ta cần lưu ý khi bổ sung sắt và các dưỡng chất để hạn chế tình trạng cạnh tranh hấp thu và giảm tác dụng của nhau.

Phụ nữ mang thai

                     Thiếu máu thiếu sắt ở phụ nữ mang thai

Khi mang thai, sắt không những được dùng để cung cấp cho mẹ mà còn để phục vụ cho sự hình thành và phát triển của thai nhi. Thiếu máu thiếu sắt là tình trạng thường gặp ở nhiều phụ nữ mang thai vì lượng sắt được dùng để sản sinh tế bào hồng cầu của chính họ cũng như là nguồn cung cấp hemoglobin cho thai nhi.

Vì vậy, khi mang thai phụ nữ cần đặc biệt chú ý bổ sung sắt đầy đủ để giảm thiểu nguy cơ thiếu máu thiếu sắt, giúp mẹ được khỏe mạnh và thai nhi phát triển bình thường.

Bổ sung sắt bao nhiêu là đủ?

Mỗi độ tuổi, giới tính hay tình trạng sức khỏe lại có nhu cầu sắt là khác nhau. Theo phụ lục số 01 Thông tư số 43 của Bộ Y tế, nhu cầu sắt theo từng đối tượng, lứa tuổi được thể hiện trong bảng dưới đây:

                     Bảng nhu cầu sắt cho từng nhóm đối tượng (theo Thông tư Bộ Y tế)

Chú thích:

(1): Khẩu phần ăn có giá trị sinh học sắt thấp (khoảng 5% sắt được hấp thu): chế độ ăn đơn điệu, lượng thịt, cá <30g/ngày hoặc lượng vitamin C<25mg/ngày.

(2):  Khẩu phần có giá trị sinh học sắt trung bình (khoảng 10% sắt được hấp thu): khẩu phần có lượng thịt, cá từ 30g – 90g/ngày hoặc vitamin C từ 25 mg – 75 mg/ngày.

(3): Khẩu phần có giá trị sinh học sắt cao (khoảng 15% sắt được hấp thu): khẩu phần có lượng thịt, cá từ > 90g/ngày hoặc vitamin C từ > 75 mg/ngày.

(4): Phụ nữ có thai được khuyến nghị bổ sung sắt trong suốt thai kỳ. Phụ nữ thiếu máu cần bổ sung sắt với liều cao hơn.

Nguồn bổ sung sắt hiệu quả

Bổ sung sắt qua thực phẩm hàng ngày

Thực phẩm hàng ngày là nguồn cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể và sắt cũng không ngoại lệ, chúng ta có thể dễ dàng bổ sung sắt thông qua các thực phẩm giàu sắt trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Sắt có hai loại sắt heme và sắt không heme, sắt heme tồn tại chủ yếu trong động vật, sắt không heme tồn tại chủ yếu trong nguồn thực vật.

Lượng sắt chứa trong 75g thực phẩm chứa sắt heme: gan lợn (13,4mg), gan gà (9,2mg), gan bò (4,8), hàu (6,3mg), trai (5mg), thịt bò (2,4mg), thịt gà (0,9mg), thịt lợn (0,9mg), tôm (0,9mg), cá hồi (0,5mg).

Thực phẩm giàu sắt không heme: ngũ cốc, đậu nành, đậu phụ, bánh mì nguyên cám, hạt hướng dương, trứng, củ cải,…

Lưu ý: gan và các sản phẩm từ gan là các thực phẩm giàu vitamin A nên có thể gây dị tật bẩm sinh đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ, vì vậy, để an toàn cho cả mẹ và thai nhi, mẹ bầu nên hạn chế các thực phẩm này, không ăn quá 75g mỗi tuần.

Bổ sung sắt trực tiếp qua thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Thực phẩm giàu sắt là nguồn cung cấp sắt đơn giản và an toàn, tuy nhiên nếu cơ thể gặp phải tình trạng thiếu sắt hay nhu cầu sắt tăng cao thì bổ sung sắt qua ăn uống thôi là chưa đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể. 

Hơn nữa, chúng ta rất khó xác định được chính xác lượng sắt có trong mỗi loại thực phẩm vì vậy rất khó để có thể cung cấp sắt cho cơ thể nếu nhu cầu tăng cao. 

Một cách hiệu quả và an toàn khi cơ thể cần bổ sung sắt là bổ sung trực tiếp sắt qua thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Bằng cách bổ sung này, chúng ta dễ dàng kiểm soát dạng sắt bổ sung cũng như hàm lượng sắt cung cấp cho cơ thể

Gợi ý một lựa chọn thích hợp giúp bổ sung sắt hiệu quả và an toàn chính là viên uống bổ sung sắt Fenic-Focus

 Fenic-Focus bổ sung 70mg sắt ở dạng sắt II trong một viên uống và ở dạng này khi vào đường ruột sẽ được hấp thụ trực tiếp vì vậy mà tăng khả năng hấp thụ sắt cho cơ thể. Hàm lượng sắt như vậy được đánh giá là phù hợp nếu kết hợp với việc bổ sung sắt thông qua thực phẩm hàng ngày, tránh tình trạng dư thừa sắt gây các tác dụng không mong muốn cho cơ thể.

Haemo Vital là sản phẩm được thiết kế chuyên biệt giúp bổ sung sắt hiệu quả dành cho các đối tượng có nguy cơ thiếu sắt như: phụ nữ mang thai và cho con bú, thiếu nữ tuổi dậy thì hay những người bị mất máu do chấn thương, giun sán,…

Hơn nữa, Fenic-Focus còn bổ sung thêm 15mg Kẽm, với việc bổ sung thêm dưỡng chất này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể. Cùng với đó, sản phẩm có chứa 5mg Đồng với công dụng giúp xương chắc khỏe, phối hợp với kẽm củng cố khả năng miễn dịch và tăng cường sức khỏe.

Để cơ thể có thể hoạt động suốt một ngày dài thì việc cung cấp năng lượng cho cơ thể là điều không thể thiếu, vì vậy cố vấn chuyên môn của Biofocus đã thêm vào công thức viên bổ sung sắt Fenic-Focus các vitamin nhóm B giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và tham gia vào quá trình dẫn truyền xung động thần kinh.

 Quý bạn đọc tham khảo mua sản phẩm theo link mua hàng: https://biofocus.vn/fenic-focus-vien-bo-sung-sat.html

Hiện dòng sản phẩm này của Biofocus đang được phân phối chính thức tại thị trường Việt Nam. Vì vậy, người sử dụng không còn lo lắng liệu rằng có mua đúng sản phẩm chính hãng, chất lượng. Biofocus cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chính hãng cũng như góp phần cải thiện và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Hy vọng bài chia sẻ trên có thể mang đến cho quý độc giả những nguồn thông tin hữu ích và mang đến gợi ý về cách bổ sung sắt đúng và hiệu quả nhất dành cho mọi đối tượng, lứa tuổi hay tình trạng sức khỏe.